انواع دیگری از جریان ها را در قرآن کریم در سوره واقعه معرفی می کند.معیار این تقسیم بندی خیر و برکت یا شومی و بدبختی آنان در دنیا و جایگاهشان در آخرت است که در سه دسته جای میگیرند.

طبق رهنمودهای قرآنی،حق طلبان،حزب خدا را تشکیل می دهند که حتماً غالب و پیروز خواهند شد.قدرتمندی،دینداری،دشمن ستیزی،رضایتمندی،پیروزمندی و رستگاری برخی از ویژگی های این جریان براساس معرّفی سوره مجادله می باشند.

امّا باطل گرایان در حذب شیطان گرد آمده،شیطان،فرمانده و حاکم بر آنها است.

جریان اسلامی یا اسلام گرا،جریانی است که از نظر ایدئولوژیک ریشه در اسلام ناب محمّدی،یعنی تشیع دارد که پس از ورود به ایران،روح تشنه اقشار مختلف جامعه را سیراب می کند.این جریان،که جریان همیشگی تفکّر در ایران بوده است،در شرایط مختلف تجلیات گوناگونی داشته است و جنبش های عظیم ضد استبدادی و ضد استعماری نظیر تنباکو،رویتر،مشروطیت و انقلاب اسلامی را سامان داده است. 

از اواسط سال 1356روحانیون طرفدار امام در تهران تشکلی در میان خود به نام روحانیت مبارز به وجود آوردند.شخصیت های عمده ای چون:بهشتی،مطهری،مهدوی کنی،خسرو شاهی،عبدالمجید ایروانی،هاشمی رفسنجانی،ناطق نوری،معادیخواه،شجونی،مهدی کروبی،هادی غفاری و...از فعالین و گردانندگان روحانیت مبارز به شمار می آمدند.

برنامه ریزی راهپیمایی ها،سخنرانی در مساجد،تهیه شعار و در مجموع سازماندهی نهضت عمدتاً توسط روحانیت مبارز صورت گرفت.به عبارت دیگر درحالی که بسیاری از نیروهای مخالف با مشکلاتی همچون فقدان رهبری،ضعف تشکیلاتی،عدم انسجام فکری،تفرقه و انشعابات رو به رو بودند،روحانیت با وجود امام و دارا بودن شبکه ای از روحانیون در سراسر کشور،از مزیت مهمی برخوردار بود.

مرکز جامعه روحانیت مبارز ابتدا در شمیران بود و بعد به تدریج تمام تهران را زیر پوشش گرفت.بدین گونه که تهران به 12منطقه تقسیم شد و روحانیت هر منطقه تحت نظام و سازماندهی درآمدند و هر کدام یک نماینده در بخش مرکزی داشتند(اعضای شورای مرکزی).در حقیقت در سال های 1357-1356بود که روحانیت مبارز شکل گرفت.هر چند برخی از اعضای شورای مرکزی معتقدند که پیدایش اصل جامعه روحانیت مبارز به سال های 1346-1345 باز می گردد و در سال 1356 تجدید سامان یافته است،فعالیت های گسترده ای را به صورت مخفی و نیمه علنی آغاز کرد تا آنکه در اوایل انقلاب رسماً برنامه انقلاب و سازماندهی را شروع کرد.

حالا دیگر روحانیت مبارز به ویژه نام های مطهری و بهشتی که به عنوان رهبران انقلاب و حلقه اتصال بین امام در نجف و سپس پاریس با مردم در ایران عمل می کردند،بیش از همه بر سر زبان ها بود.علی رغم سعی فراوان افراد و گروه های سیاسی که خواهان دور نگه داشتن جریان مبارزه از جناح مذهبی بودند،عملاً مرکزیت اعتصاب ها و مبارزات در ستاد مرکزی آیت الله خمینی در تهران مستقر بود و مساجد نقش مهمی را ایفا       می کردند.

آیت الله بهشتی که خانه اش مرکز این هماهنگی ها بود با یک سازماندهی کارساز،اعتصاب ها را هماهنگ کرده،به تدریج سراسر کشور را به آن متصل می کرد.دیگر هسته اصلی همه تظاهرات و راهپیمایی ها 1357-1356 به ویژه راهپیمایی بزرگ روز تاسوعا تحت مدیریت آقایان بهشتی،باهنر و مطهری اداره می شد.با نگاهی گذرا بر روز شمار انقلاب اسلامی،نقش جامعه روحانیت مبارز تهران در برگزاری مجالس یاد بود و گرامی داشت شهدا،اعلام عزای ملی،تعتیل عمومی در مناسبت ها از جمعه 15 خرداد،برنامه ریزی اعتصاب ها و تظاهرات به ویژه در ماه مبارک رمضان و ماه محرم،دعوت به راهپیمایی ها و به ویژه برگزاری نماز باشکوه عید فطر در تپه های قیطریه تهران به امامت آیت الله دکتر مفتح و سخنرانی ایشان و دکتر باهنر و نقش برجسته این اجتماع در تشدید مبارزات ضد رژیم به طور برجسته و اساسی نمایان است.

در حالی که شاه آخرین تلاش ها را برای استعمار رژیم سلطنت انجام می داد و قدرت های حاکم بر منطقه هم کوشش داشتند راه حل مناسبی که با منافع آنها تطبیق داشته باشد،بیابند؛همه نیروهای مخالف انقلاب جز روحانیت به تشکیل حکومت بختیار رضایت دادند و تمام تلاش های پیدا و پنهان به کار گرفته شد تا به گونه ای شعله انقلاب خاموش شود؛رهبری انقلاب یکی از ضربات مهلک را بر رژیم در حال احتضار وارد ساخت.

تشکیل شورای انقلاب یکی از همین تصمیم ها بود.در اعلامیه 22 دیماه 1357 شورای انقلاب اسلامی مرکب از افراد با صلاحیت و مسلمان و مورد وثوق موقتاً تشکیل شده بود.در این خصوص یکی از پایه گذاران و بنیان گذاران شورای انقلاب،آیت الله دکتر بهشتی طی مصاحبه ای با روزنامه اطلاعات مورخ 31 تیرماه 1359شماره 16796 در این باره می گوید:

...افراد را امام تعیین می کردند به این معنا که اول امام به یک گروه پنج نفری از روحانیت مسؤلیت دادند که برای شناسایی افراد لازم برای اداره آینده مملکت تلاش کنند.این عده عبارت بودند از:آیت الله مطهری،هاشمی رفسنجانی،موسوی اردبیلی،دکتر باهنر و خود بنده.بعد با آقای مهدوی کنی صحبت کردیم و به امام اطلاع دادیم و ایشان هم شرکت نمودند.بدین ترتیب هسته شورای انقلاب یک گروه شش نفری شد.بعدها به روحانیت آیت الله طالقانی و خامنه ای نیز اضافه شدند...

به هر حال شورای انقلاب با ترکیبی از چند روحانی از جامعه روحانیت مبارز تشکیل شد.

این شورا دو وظیفه داشت:تصویب قوانین مورد نیاز کشور،(به خصوص در دوران انتقال قدرت و انتقال از مرحله قبلی به حکومت اسلامی) و دیگر اجرای آن که توسط همین اعضاء و گاهی هم افراد دیگر صورت             می گرفت.شورا تا یک سال شش ماه از پیروزی انقلاب و تا برقراری مجلس شورای اسلامی به کار خود ادامه داد.

با تشکیل دولت موقت در بهمن 1357 که هنوز انقلاب به پیروزی نرسیده بود،جامعه روحانیت مبارز تهران با صدور اطلاعیه ای،مردم مسلمان ایران را به انجام راهپیمایی برای اعلام نظر مثبت خود نسبت به دولت بازرگان دعوت کرد.در قسمتی از این اعلامیه آمده است:

پس از 2500 سال،این نخستین بار است که دولت ایران تشکیل دولتی را به راستی جشن می گیرد.رهبر عالی قدر امام خمینی از ملت ایران خواسته اند تا نظر خود را درباره این انتخاب اعلام کنند.بدین مناسبت ما از همه کسانی که انتخاب جناب آقای بازرگان را صمیمانه تأیید می کننددعوت می کنیم به نشانه حمایت و تأیید دولت ایشان در روز پنج شنبه 19 بهمنماه جاری ساعت 9 صبح در یک راهپیمایی همگانی شرکت فرمایند.

بدین سان جریان نهضت با زعامت امام خمینی رهبری روحانیت ادامه می یابد تا اینکه در 22 بهمن 1357 رژیم سلطنتی ساقط شد.